In het AtexLicht ABC worden de meest voorkomende lichtbegrippen, kenmerken en definities omschreven en is er een korte uitleg te vinden van betekenissen en werking.
Selecteer onderstaande een letter en zoek uw item op alfabet
Light output ratio (LOR)
Het LOR percentage (Light Output Ratio) geeft inzicht in het rendement van een armatuur. Elk armatuur absorbeert een gedeelte licht van de lichtbron die in het armatuur verwerkt is. Deze licht absorptie kan ontstaan door een afscherming die voor de lichtbron is geplaatst of door de reflector optiek die een licht hoeveelheid absorbeert en wat…
Lumen per lichtbronsoort
Lichtstroom (eenheid: Lumen).De totale lichtopbrengst die wordt uitgestraald door een lichtbron. De lichtopbrengst van een lichtbron wordt gemeten in lumen. Daar waar in het verleden het wattage in de praktijk vaak als referentie werd gebruikt voor de hoeveelheid licht van een lichtbron en lumen minder werd gebruikt, is met de komst van LED de lumenstroom…
Lumen watt verhouding
De lumen Watt verhouding geeft aan welk elektrisch vermogen wordt omgezet in licht, met andere woorden hoeveel Wattage genereert hoeveel lumen aan licht. De lumen watt verhouding wordt aangeduid in de eenheid lumen per watt (lm/W). Hoe minder verlies er optreedt bij het omzetten van elektriciteit naar licht, des te beter is de lm/W verhouding….
Lumenbehoud L70 L80
Lumenbehoud is het behoud aan licht hoeveelheid of lumenstroom tijdens de levensduur van een lichtbron. De lange levensduur van LED is vaak een belangrijk argument om voor deze lichtbron te kiezen. Voor inzicht in de levensduur van LED maar ook van andere lichtbron soorten wordt het lumenbehoud van de lichtbron aangegeven. Lumenbehoud wordt aangegeven in…
Luminantie CD/M2
Luminantie (eenheid: cd/m2). De lichtintensiteit per vierkante meter van de lichtbron, armatuur of verlicht oppervlak. Als een oppervlak wordt verlicht, is de luminantie afhankelijk van zowel het verlichtingsniveau als de reflectie-eigenschap van het oppervlak zelf.
Lux en luxwaarde
Lux is de standaard eenheid van verlichtingssterkte van een oppervlak dat verlicht wordt. Één Lux is één lumen per vierkante meter. Lux (Latijn: licht) is een eenheid (symbool lx) van verlichtingsterkte. De luxwaarde zegt niet hoeveel licht je ziet, maar hoeveel licht het vlak ontvangt. De verlichtingssterkte die wordt aanbevolen voor een specifieke ruimte zal…
Maximale belasting grondspot
Vrijwel alle grond inbouw armaturen zijn overloopbaar maar niet alle grondarmaturen zijn overrijdbaar. Als een grondarmatuur geplaatst gaat worden in een omgeving waar voertuigen over het grondarmatuur rijden is het belangrijk vooraf te beoordelen hoe zwaar de belasting is. Om armaturen te kunnen belasten zijn door fabrikanten strikte voorwaarden gesteld voor de montage. Armaturen die…
Modelling
Modelling is de verhouding tussen diffuus licht en gericht licht en deze moeten in balans zijn. Oppervlaktestructuren worden beter zichtbaar en mensen zien er beter uit. De algemene indruk van een binnenruimte verbetert als de bouwkundige elementen, de aanwezige personen en de voorwerpen in deze ruimte zodanig zijn verlicht dat de vormen enoppervlaktestructuren duidelijk en…
Monochromatisch licht
Monochromatisch licht is licht van een golflengte (eenkleurig licht) waardoor er ook maar een bepaalde kleur wordt weergegeven van het object dat verlicht word door deze lichtbron. Kleurherkenning is dus niet mogelijk. Als indicatie voorbeeld kunt u denken aan het gele licht (gasontlading lamp) die toegepast wordt bij snelwegen en openbare ruimtes. De werkelijke kleur…
Noodverlichting
Noodverlichting zijn verlichting armaturen die middels een accu blijven functioneren als de reguliere stroomvoorziening wegvalt. De accu heeft voldoende capaciteit om het noodverlichting armatuur minimaal één uur te laten functioneren. Vormgeving of bouwkundige uitgangspunten bepalen soms dat het wenselijk is om de noodverlichting te integreren in de armaturen. Vaak is deze vraag actueel bij trappenhuizen…
Praktijkverlichtingssterkte
De laagst toelaatbare waarde van de gemiddelde verlichtingssterkte op het gespecificeerde oppervlak of ruimte.
Reflector
Reflector, een afscherming rond de lichtbron ten behoeve van de lichtverdeling. Reflectoren kunnen als decoratief element zijn toegepast of ten behoeve van de lichtverdeling van de lichtbron. Daar waar het een decoratief element is zijn de eisen die aan de reflector gesteld worden beperkt. Deze reflector is ontworpen op basis van vormgeving van het totale…
Systeemvermogen wattage
Het door lamp opgenomen vermogen verhoogd met het vermogen wat extra opgenomen wordt door het voorschakelapparaat of de transformator. Deze tezamen opgeteld bepalen het totale systeemvermogen. Bij kleine lampen gebruiken die soms naar verhouding ook veel energie. Enkele voorbeelden: Gloeilamp 100W; systeemvermogen 100W Halogeenlamp 12V 35W; lamp + transformator 3W = 35 + 3 = 38W…
RGB licht
Aanduiding om kleurenmixen met licht aan te duiden. RGB staat voor Rood Groen Blauw. Met deze basis kleuren is het mogelijk door lichtkleur menging alle kleuren te creëren. Met de komst van led lichtbronnen is deze techniek verder doorontwikkeld en zijn er vele soorten armaturen ontworpen die in tal van lichtoplossingen toegepast kunnen worden. Er…
Signalisatie verlichting
Signalisatie verlichting of vluchtweg aanduiding armaturen zijn armaturen die de loop richting aangeven van de dichtstbijzijnde vlucht deuren naar buiten. Vorm en afmeting van de pictogrammen van het armatuur zijn vastgelegd in normen. Onderstaande een voorbeeld van vluchtweg armaturen.
SKG keurmerk
Het SKG keurmerk wordt afgegeven door de Stichting Kwaliteit Gevelbouw (SKG). Het SGK certificeert, keurt en test onafhankelijk producten waaronder armaturen welke toegepast kunnen worden in vandaal gevoelige omgevingen of waar de slagvastheid van het armatuur belangrijk is. Het SKG geeft een keurmerk af voor slagvast of vandaalbestendige armaturen. Lees hier meer over keurmerk slagvaste…
Slagvast armatuur
SGK keurmerk slagvast SKG-KE 571 2004-01-01Armaturen welke voorzien zijn met het SGK keurmerk slagvast voldoen aan de eisen van elektrische veiligheid behorend bij klasse IP55 volgens EN 60598-1 en EN 60598-2-1 daarnaast dienen armaturen in deze klasse “slagvast” bestand te zijn tegen een kogelvalproef (zie onder).Bestand wil zeggen dat het armatuur visueel is beoordeeld, functioneel…
Spaarlamp
De spaarlamp is een lage druk gasontladingslamp met een ingebouwd elektronisch voorschakelapparaat en voorzien van een schroeffitting. De spaarlamp is een lichtbron waarvan de glazen buis gevuld is met een gas onder lage druk. De glazen wand is aan de binnenzijde bekleed met een laagje fosfor. Spaarlampen zijn er in vele vormen en voor vele toepassingen….
Vandaalbestendig armatuur
SGK keurmerk slagvast SKG-KE 571 2004-01-01 Armaturen welke voorzien zijn met het SGK keurmerk vandaalbestendig voldoen aan de eisen van elektrische veiligheid behorend bij klasse IP55 volgens EN 60598-1 en EN 60598-2-1 daarnaast dienen armaturen in deze klasse “vandaalbestendig” slagvast, brand bestendig, graffiti bestendig, en bestand te zijn tegen slaggereedschap en tegen een manuele aanval….
Verlichtingssterkte
De verlichtingssterkte van een bepaalde oppervlakte komt overeen met de lichtstroom (het aantal lumen) dat erop invalt per vierkante meter en dit op 1mtr afstand van de lichtbron. De eenheid (Lux = lumen per m2 ) is de lichtstroom per vierkante meter. We onderscheiden: ● Horizontale verlichtingssterkte (licht op tafel of vloer) ● Verticale verlichtingssterkte…
UGR waarde / licht verblinding
Unified Glare Rating (UGR waarde) is de mate van de totale directe verblindinghinder, veroorzaakt door alle armaturen van de verlichtingsinstallatie. Met andere woorden het is een getal dat inzicht geeft in welke mate een armatuur of verlichtingsinstallatie een hinderlijke verlichting creëert in de ruimte c.q. verblinding geeft vanuit het gezichtsveld van de gebruiker. Voor ruimtes…
Lumen van traditionele lichtbron
Bij lichtbronnen en armaturen worden Wattage en lumen omschreven. Het wattage geeft geen inzicht in de hoeveelheid licht. De lichtsterkte is aangegeven in de hoeveelheid lumen van de lichtbron of van het armatuur. Om een eerste eenvoudig vergelijk van de lumen van een led lichtbron te kunnen maken met traditionele lichtbronnen zijn onderstaande de meest…
Kleurweergave CRI
Kleurweergave – index CRI (Color Reddering Index). is een getal dat aangeeft hoe goed of gelijkmatig de kleurweergave van een lichtbron is, met andere woorden het effect van licht van een kunstlichtbron op de kleurindruk van voorwerpen of personen die daarmee worden verlicht. Kleuren zien er meestal anders uit onder kunstlicht dan onder daglicht. De…
Kleurtemperatuur veranderingen
Kleurtemperatuur verandering of dynamisch licht is verandering van licht in wit tinten van een wam witte lichtkleur naar een koud witte lichtkleur. Deze toepassing geeft de mogelijkheid om zowel vanuit lichtsfeer als vanuit de lichtfunctie de ruimte te verlichten. …
Kleurtemperatuur graden kelvin
Een getal dat gebruikt wordt om u inzicht te geven in de zichtbare witte lichtkleur van een lichtbron. Ook wel in de praktijk omschreven als hoe warm of koel het licht is wat de lichtbon uitstraalt. Als voorbeeld voor uitleg van het woord kleurtemperatuur denken we even aan gloeiend ijzer. Dat is kersrood bij1.000°Cen witheet…
Led kleurconsistentie
Kleurconsistentie is een omschrijving van de constante kleurkwaliteit van zowel witte als gekleurde led’s. Het voorkomen van onderling kleurverschil is met name belangrijk bij witte led’s die gebruikt worden voor algemene verlichtingstoepassingen. Kleurconsistentie of kleuruniformiteit voor verlichtingsoplossingen is niet alleen belangrijk voor het voorkomen van lichtkleurverschil tussen led armaturen onderling maar ook voor de uniforme…
Isolatie klasse
Isolatieklassen 0. I. II. III. deze klasse geeft aan hoe een armatuur geïsoleerd is. Armaturen met Klasse 0 aanduiding – geen aarding mogelijk. Verboden toe te passen in de meeste Europese landen. Scheiding van de spanningvoerende delen door een enkele isolatie, de zogenaamde basisisolatie. Bij een isolatiefout berust de bescherming van de persoon die het…
IP aanduiding of IP klasse
Beschermklassen van elektrische bedrijfsmiddelen hieronder omschreven als IP klasse voor armaturen. De IP aanduiding is een internationale norm IEC 60529. Een codering waarmee een bescherming en dichtheid wordt aangegeven van een armatuur. Deze IP (International Protection rating ) waarde geeft inzicht waar een armatuur toegepast kan of mag worden en is een aanduiding in welke…
Indirecte verlichting
Indirecte verlichting ontstaat door weerkaatsing van het licht op een oppervlakte waarna het de ruimte verlicht. Deze vorm van verlichting ervaart men over het algemeen als diffuus en creëert een beperkte schaduw werking. In de praktijk geeft indirecte verlichting ook een ruimte werking wat wil zeggen dat bij indirecte verlichting door weerkaatsing van het licht op wanden en/of…
Inbouw diepte
De minimale inbouw diepte van een armatuur op deze site omschreven als “minimale diepte” deze heeft niet als doel de ruimte aan te geven die de maatvoering van het armatuur zelf nodig heeft, deze is omschreven bij inbouw hoogte. De minimale inbouw diepte is de ruimte die een armatuur nodig heeft voor een optimale warmte…
Illuminantie
Het oplichten van een horizontaal of verticaal oppervlak in de omgeving van een lichtbron. Afhankelijk van de intenciteit kan dit in bepaalde vormen storend zijn. Bij verlichting is over het algemeen het resultaat van het licht belangrijk en niet om de waarneming van een lichtbron of fel verlichte onderdelen van een armatuur. Een te hoge illuminantie…
IK classificatie
Een aanduiding die de slagvastheid van een armatuur aangeeft. De IK klasse is weergegeven op een schaal van 01 tot en met 10 waarmee met 10 de hoogste slagvastheid wordt aangegeven. Het armatuur moet bij een belasting blijven functioneren en de aanrakingsveiligheid moet gewaarborgd blijven. IK 00 : geen weerstand IK 01 : weerstand tegen schokken…
Halogeenlamp 230v
De halogeen lamp is een veredelde gloeilamp. Door een jodium en halogenen in de gasvulling is een hogere temperatuur van de gloeidraad mogelijk. In vergelijking met de klassieke gloeilamp biedt halogeen meer lichtrendement, heeft een langere gemiddelde levensduur en kent een zeer goede kleurweergave. Nieuwe ontwikkelingen van led lichtbronnen en de vraag naar een lager…
Halogeenlamp 12v
De 12V halogeen lamp is een Laagspanning lamp. Het functioneren van deze lichtbron vereist een elektronische transformator die geïntegreerd of extern geplaatst kan zijn bij een armatuur. De halogeen lamp is een veredelde gloeilamp. Door een jodium en halogenen in de gasvulling is een hogere temperatuur van de gloeidraad mogelijk. In vergelijking met de klassieke…
Gemiddelde cilindrische verlichtingsterkte
Gemiddelde juiste cilindrische verlichtingssterkte maakt een goede visuele communicatie binnen de ruimte mogelijk en is belangrijk voor herkenbaarheid van de objecten en mensen. De cilindrische verlichtingssterkte geldt niet alleen voor het taakgebied maar geldt voor de gehele ruimte. In ruimten waarin goede visuele communicatie belangrijk is (kantoren, vergaderruimten, lesruimten, etc). De norm geeft een aanbeveling…
Gelijkmatigheid
Gelijkmatigheid: verhouding van de minimale tot de gemiddelde verlichtingssterkte op het oppervlak. Dit is een getal van maximaal 1, dat berekend wordt door de gemiddelde verlichtingssterkte te delen op de minimum verlichtingssterkte. Een gelijkmatigheid van 0,7 is gebruikelijk voor scholen en kantoren. De Europese aanbevelingen voor binnenverlichting NEN-EN 12464-1 onderscheidt: Gelijkmatigheid bij de verlichting van…
Geintergreerde noodverlichting
Vormgeving of bouwkundige uitgangspunten bepalen soms dat het wenselijk is om de noodverlichting te integreren in de armaturen. Vaak is deze vraag actueel bij trappenhuizen en gangen maar ook naast entree deuren die gebruikt worden als vluchtweg. Het armatuur met geïntegreerde noodunit is extra uitgevoerd met een schakelunit (die in combinatie met het voorschakelapparaat wordt…
Gasontladingslamp
De gasontladingslamp is een lichtbron waarbij het licht ontstaat, omdat tussen twee elektroden een stroom gaat vloeien. Elektroden zijn opstaande draden in de lamp, die als zend- en ontvangantenne werken. De werking en lichtresultaat van deze lamp wordt bepaald door de grootte, het soort gasvulling en de elektrische voeding. We onderscheiden lage- en hogedruk gasontladingslampen….
Fluorescentielamp PL
Fluorescentielampen PL ook wel compact fluorescentielamp genoemd zijn lage druk gasontladingslampen. met een insteekvoet zonder ingebouwd voorschakelapparaat. De glazen buis is gevuld met een gas onder lage druk. De glazen wand is aan de binnenzijde bekleed met een laagje fosfor. Een fluorescentie PL lamp zijn er in vele vormen en voor vele toepassingen. Onderstaande een…
Fluorescentie TL buis
TL lamp is een lage druk gasontladingslamp. De glazen buis is gevuld met een gas onder lage druk. De glazen wand is aan de binnenzijde bekleed met een laagje fosfor. Aan het uiteinde van de buis zijn elektroden bevestigd. Wanneer er spanning door de elektroden gaat, geeft de kwikdamp UV stralen af door de ontlading….
Fitting lampvoet
Het gedeelte van de lichtbron dat mechanisch contact maakt tbv de voeding van de lichtbron. Er zijn vele lampvoet vormen en soorten de meest bekende zijn de Edison lampvoeten E27 en E14 waarbij het getal de buitendiameter van de schroef fitting aangeeft onderstaande een overzicht van de meest voorkomende lampvoet soorten. Edison lampvoeten E14 …
EVSA
Voorschakelapparaat volledig gebouwd uit elektronica. Voordeel ten opzichte van de conventionele uitvoeringen zijn het geringe eigen vermogen (rendement %), tevens geeft deze techniek de mogelijkheid om fluorescentie en compact fluorescentie lichtbronnen te dimmen.
Energie label lichtbronnen
Per 1 september 2013 gelden nieuwe eisen voor de energielabels van lampen. Een aanvulling op de EU-verordening op het gebied van energie-etikettering wordt dan van kracht. Het gaat niet alleen om lampen voor consumenten maar ook voor de professionele markt. Met de nieuwe verordening wordt de reikwijdte van de etiketteringseisen uitgebreid met onder meer gerichte lampen, lampen…
Dynamisch licht
Licht dat verandering in wit tinten (kleurtemperatuur) en lichtsterkte (lux waarde). Het licht van de dag van de seizoenen en weersomstandigheden en het ritme van dag en nacht heeft invloed op ons welzijn en onze biologische klok. Dynamisch licht creëert het gevoel vrijwel gelijk aan dat van een daglichtomgeving. Deze beleving van natuurlijk licht verhoogd…
Downlighter
Downlighter is een veel gebruikte omschrijving voor een armatuur waarvan de lichtbundel vanuit het plafond zorg draagt voor algemene verlichting. Deze omschrijving gebruikt men voor een inbouw armatuur maar ook voor een opbouw armatuur. De downlighter armaturen zijn verkrijgbaar in vele uitvoeringen en met een groot aantal type lichtbronnen. Elke downlighter heeft zijn eigen specifieke…
Directe verlichting
Verlichting van een oppervlakte door middel van armaturen met een directe lichtuittreding waardoor 90 tot 100 % van de lichtstroom direct op het oppervlak of werkvlak valt, aangenomen dat dit vlak onbegrensd is. Met directe verlichting wordt een object of een ruimte via een directe lichtbundel verlicht. Indirecte verlichting ontstaat door weerkaatsing van het licht op een oppervlakte waarna het…
Contrast gevoeligheid
Contrastgevoeligheid is het vermogen om verschillen in helderheid te zien. Door het waarnemen van contrasten kunnen voorwerpen van elkaar worden onderscheiden van de achter of ondergrond waarop ze zich bevinden. Het lichtniveau en kleurweergave bepaald mede de mate waarin dit mogelijk is. Een lagere lichtintensiteit doet de contrastperceptie afnemen. Dagelijks worden we geconfronteerd met contrastgevoeligheid…
Candela CD
Candela is de eenheid van lichtsterkte. 1 candela komt overeen met de lichtsterkte van 1 kaars. Candela geeft aan hoeveel licht zich bevindt in ieder stukje van de lichtbundel. Het hangt dus samen met de ruimtehoek waarin het licht wordt uitgestraald. De officiële, volledige definitie ervan is als volgt: De candela is de lichtsterkte in…
Brandveiligheid F&M symbool
Het F en M symbool heeft als doel u inzicht te geven in welke mate armaturen geschikt zijn voor montage op of in onbrandbare of brandbare materialen en al dan niet voldoen aan de brandveiligheidseisen. Met andere woorden met dit symbool wordt dus aangegeven dat in verband met brandbaarheid van de ondergrond een armatuur niet…
Behoud factor
De behoudfactor (lichtterugval factor) word bij een lichtberekening ingegeven om de ondergrens van lux (lichtwaarde) in de tijd te garanderen. Uitgangspunt is dat bij een behoudfactor van 0.85 de ondergrens van de gewenste luxwaarde nog gerealiseerd wordt. Dit uitgangspunt bepaald mede dat bij een nieuwe lichtinstallaties de lichtwaarde hoger is dan de gestelde norm. De…
Balvast armatuur
Bij een balvast armatuur wordt een armatuur bedoelt wat geschikt is om te gebruiken in een sporthal omgevingen. De componenten van het armatuur en de lichtbronnen zijn afgeschermd tegen de impact van inslaande ballen. De afscherming van het armatuur kan verschillen. De afscherming van een armatuur in een squash ruimte dient volledig gesloten te zijn…
Badkamer zone
Voor het plaatsen van armaturen in een badkamer of vochtige ruimte gelden veiligheidsvoorschriften omschreven in de ‘Nederlandse norm veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties’. Voor het veilig toepassen van verlichting zijn zones omschreven en moeten armaturen binnen elke afzonderlijke zone voldoen aan specifieke eisen. Het is hier van belang rekening te houden met een aantal items. A. De…
Armatuur rendement
Armatuur rendement uitgedrukt in het LOR percentage (Light Output Ratio) geeft inzicht in het rendement van een armatuur. Elk armatuur absorbeert een gedeelte licht van de lichtbron die in het armatuur verwerkt is. Deze licht absorptie kan ontstaan door een afscherming die voor de lichtbron is geplaatst of door de reflector optiek die een licht…
Armatuur power factor
De power factor van een lichtbron of led unit cq lichtsysteem geeft het verschil aan tussen het vermogen en schijnbaar vermogen. Deze factor geeft een inzicht in de verbruik efficiëntie van de lichtbron of het systeem. De power factor is een indicator over de kwaliteit, het zegt niet alles maar is een goede manier om…
Armatuur koeling
afgegeven kan worden. Deze vorm van koeling is aangegeven bij armaturen als een passieve koeling. Een actieve koeling van een led armatuur is een koeling met een eclectische propeller. U kunt dit vergelijken met de koel propeller in uw computer die elektrische componenten beschermd tegen oververhitting Voor beide koelprocessen is ruimte nodig rondom het armatuur….
Armatuur efficiëntie lor
Armatuur efficiëntie uitgedrukt in het LOR percentage (Light Output Ratio) geeft inzicht de efficiëntie van een armatuur. Elk armatuur absorbeert een gedeelte licht van de lichtbron die in het armatuur verwerkt is. Deze licht absorptie kan ontstaan door een afscherming die voor de lichtbron is geplaatst of door de reflector optiek die een licht hoeveelheid…
Armatuur
Letterlijk is een armatuur een apparaat voor het verdelen, filteren of vervormen van het licht dat wordt voortgebracht door een of meer lichtbronnen en dat alle componenten bevat die noodzakelijk zijn voor het bevestigen en beschermen van de lampen en voor aansluiting ervan aan de voedingsspanning. Armaturen zijn er voor vele toepassingen en in een…
Adaptatie
Letterlijk: geschiktmaking. Adaptatie maakt het oog geschikt om te functioneren bij iedere verlichtingssterkte. De lichtgevoeligheid van een fotofilmpje wordt door de fabriek bepaald en ligt bij elk filmpje definitief vast. Ons oog is echter in staat om dit zelf te regelen, van zeer hoog tot zeer laag, afhankelijk van het aangeboden verlichtingsniveau. Dit gaat geheel…
Aanstraal verlichting
Verlichting gericht op een bepaald object, of gebouw. Verlichting op gebouwen heeft vaak als doel de architecturale vorm te accentueren. Bij het lichtontwerp van aanstraal verlichting spelen naast het creëren van een accent het voorkomen van lichtvervuiling en lichtverblinding een belangrijke rol. De positie van het armatuur, het vermogen van de lamp en de spiegeloptiek…